Παλιά Χριστουγεννιάτικα Έθιμα που μπορείτε να αναβιώσετε με τα παιδιά σας.
Χριστούγεννα και εγώ αναπολώ τα χρόνια που υπήρξα παιδί. Τότε που εναγωνίως περίμενα την γιορτή της χαράς και της αγάπης. Προσπαθώντας να θυμηθώ τί μου έδινε την μεγαλύτερη χαρά, συνειδητοποιώ πως δεν ήταν τα δώρα, που έτσι και αλλιώς ήταν σχεδόν ανύπαρκτα.
Ήταν η ζεστασιά του σπιτιού μας που το ζέσταινε η ξυλόσομπα, που στον φούρνο της ψήνονταν τα τσουρέκια και οι πίτες της μητέρας μου. Ήταν η μυρωδιά από τα χριστουγεννιάτικα εδέσματα, λίγα σε σχέση με τώρα, για αυτό και υπέρ το δέον πολύτιμα. ‘Ήταν οι φωνές των παιδιών, μαζί και η δική μου, που νυχτιάτικα στους δρόμους, και ασυνόδευτα, λέγαμε το «Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη Θεία γέννηση, να πω στ‘ αρχοντικό σας…». Ναι! Ήταν τα δικά μας Χριστούγεννα που είχαν το χρώμα και το άρωμα της ολότελα δικής μας Ελλάδας.
Ο τρόπος που γιορτάζονται οι μέρες των Χριστουγέννων έχει, ριζικά, θα έλεγα, αλλάξει. Έχουμε υιοθετήσει έθιμα δυτικού τύπου και εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, τα έχουμε αποδεχθεί λησμονώντας τα παλιά, τα καλά ελληνικά έθιμα.
Υπάρχουν, όμως, ευτυχώς, φορείς, όπως είναι οι πολιτιστικοί σύλλογοι που με τις δράσεις τους στοχεύουν να τα αναβιώσουν. Έθιμα που πάνε πολύ πίσω στον χρόνο και αποτελούν μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Που πρέπει επειγόντως να διασωθούν. Και αυτό θα επιτευχθεί, μόνο με την συμμετοχή των παιδιών μας, γιατί τις αναμνήσεις που μαζί με εμάς θα δημιουργήσουν, θα τίς πάρουν ΣΤΟ δικό τους ΜΕΛΛΟΝ!
Τα καρύδια
«Τα καρύδια» είναι ένα παραδοσιακό, ομαδικό παιγνίδι από την Ήπειρο,
που μπορείτε να παίξτε με τα παιδιά σας και να δημιουργήσετε όμορφες, χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις.
Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι απλοί και έχουν ως εξής:
Κάποιο παιδί χαράζει στο χώμα μια ευθεία γραμμή. Πάνω σ’ αυτή, κάθε παίκτης τοποθετεί από ένα καρύδι στη σειρά.
Ο κάθε παίκτης, από κάθετη απόσταση ενός με δύο μέτρα από τη γραμμή των καρυδιών, σημαδεύει σκυφτός, με το μεγαλύτερο και πιο στρογγυλό καρύδι του, κάποιο άλλο καρύδι.
Όποιο καρύδι πετύχει και το βγάλει έξω από τη γραμμή, το κερδίζει και δοκιμάζει ξανά σημαδεύοντας κάποιο άλλο. Αν αστοχήσει, συνεχίζει ο επόμενος παίκτης. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να βγουν από τη γραμμή όλα τα καρύδια.
Το Χριστόξυλο
«Το Χριστόξυλο», είναι έθιμο από τη Μακεδονία.
Στα χωριά της Μακεδονίας, τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού διάλεγε το Χριστόξυλο, που ήταν το πιο καλόσχιμο και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά που θα έβρισκε, για να το πάει σπίτι του και να το κάψει στο πεντακάθαρο από παλιές στάχτες, τζάκι του. Ακόμα και η καπνοδόχος του σπιτιού, θα έπρεπε να είναι απαλλαγμένη και από την παραμικρή στάχτη ώστε να μη μπορέσουν να κατέβουν οι καλικάντζαροι, όπως εξηγεί το έθιμο.
Κάντε αυτήν την δραστηριότητα με τα παιδιά σας. Βγείτε έξω, στην αυλή, στην εξοχή και ψάξτε μαζί τους για το ομορφότερο και πιο γερό ξύλο. Ψάξτε για το Χριστόξυλο και το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω από το τζάκι, και θα έχετε ανάψει την καινούργια φωτιά, πείτε στο παιδί σας πως έχει την τιμή να ρίξει στην φωτιά το Χριστόξυλο και πως καθώς θα καίγεται, θα ζεσταίνει τον μικρό Χριστό στη φάτνη Του. Ζεστάνετε την καρδιά του παιδιού σας και μαζί και την δική σας. Καλά τα υλικά αγαθά, μα και τα συναισθηματικά είναι πολύτιμα. Αν δεν έχετε τζάκι, ανάψτε μία οποιαδήποτε εστία. Σημασία έχει να του μιλήστε για το έθιμο και να νοιώσει την αξία του.
Το Χριστόψωμο
«Το Χριστόψωμο» είναι ένα πολύ ωραίο έθιμο από την Κρήτη και από άλλες περιοχές της πατρίδας μας.
Το Χριστόψωμο το φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή, τις παραμονές των Χριστουγέννων. Αποτελεί το ευλογημένο ψωμί στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Αυτό που θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του. Δώστε στο παιδί σας ζυμαράκι και πείτε του να πλάσει το ευλογημένο ψωμάκι του Χριστού.
Πληροφοριακά για το έθιμο, το ζύμωμά του Χριστόψωμου αποτελεί μια ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούνται ακριβά υλικά, όπως ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα ενώ κατά το ζύμωμα οι γυναίκες τραγουδούν: “Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει”.
Είναι πολλά τα παλιά έθιμα της Ελλάδας.
Είναι η κληρονομιά μας, μας αξίζει να υπάρχουν στην ζωή μας.
Μάθετε ποια είναι της δικής σας περιοχής και μιλήστε για αυτά στα παιδιά σας.
Μην αφήσετε να χαθούν στην λήθη.
Γιατί λαός χωρίς μνήμη είναι λαός χωρίς μέλλον.
